ORTAÖĞRETİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ŞEKLİ NASIL BELİRLENMİŞTİR?

     Sınavların ne şekilde yapılacağı 7/9/2013-28758 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ortaöğretim yönetmeliğinde, ölçme ve değerlendirme ile ilgili maddelere baktığımız zaman; yazılı sınavların şekli konusunda “Madde:45 -f” bendinde bir açıklama var.

 “Sınavların şekli, sayısı ve uygulamalı sınavların süresiyle hangi derslerde uygulamalı sınav yapılacağı zümre öğretmenler kurulunda belirlenir, okul müdürünün onayına bağlı olarak uygulanır.” denilmekte. Sınavların şeklini zümre öğretmenleri belirleyebiliyor, buna göre bilgisayar ortamında sınav yapmak mümkün ama önceden karara bağlamak ve okul müdürünün onayını almak gerekiyor. 

Ancak yazılı sınavlar hakkındaki bu hüküm performans çalışmaları için söz konusu değil.İlgili Madde şöyle: “MADDE 50-(1) Öğrenciler okulların özelliklerine göre yazılı sınavların dışında projeve performans çalışması ile topluma hizmet etkinliklerine yönelik seminer, konferans ve benzeri çalışmalar yaparlar.Öğrenciler, her dönemde tüm derslerden en az bir performans  çalışması, her ders yılında en az bir dersten proje hazırlama görevini yerine getirirler.

(8)(Değ: 13/09/2014-29118 RG)Her dönemde tüm derslerden iki performans puanı verilir. Bunlardan birisi birinci fıkra kapsamında yapılan performans çalışmasına, diğeri ise öğrencinin derse hazırlık, devam, aktif katılım ve örnek davranışlarına göre verilir.Zümre kararıyla performans çalışmasına dayalı olarak bir performans puanı daha verilebilir.” denilmektedir.

            Bu maddelerden de anlaşılacağı üzere bir zümre kararı ve onayı olmaksızın ders öğretmeni sınavlar hariç olmak üzere performans çalışmalarında ölçme ve değerlendirme şeklini kendi belirleyebiliyor.

            Gelelim teknolojinin ölçme değerlendirmede nasıl kullanılabileceğine ve faydalarına.

• Bilgisayar yardımıyla yapılan performans değerlendirmesinde kağıt israfı ülke çapında azalacak ayrıca maddi tasarruf sağlanacaktır.
• İnternet ortamında yapılacak sınav için öğrencilerin sınava girdiklerini ispat etmek amacıyla kullanıcı adı veya mail adreslerinin olduğu imzalı bir liste oluşturmak gerekiyor.
• Sistemin önceden denenmesi, öğrencilerin önceden örnek sınavda prova yapmaları çok faydalı oluyor.
• Öğretmenin teknolojiye hakim olması sistemde eğitimci olarak yetkilendirilmiş olması gerekiyor.
• Sınav sonunda öğrenci sonucu anında görüyor ,sınav sonuçlarını okumakla vakit kaybedilmiyor, anında not listeleri alınıp, istatistikler görülebiliyor. Xhtml şeklinde alınacak raporların kağıt olarak çıktısı alınarak saklana biliniyor.
• Sınavdan önce öğrencilerin çalışabilmesi için soru havuzu oluşturulup öğrencilerin  belirsizlikten kurtulması sağlanabilir. Bu soru havuzundan seçilecek sorularla sınav yapılabilir. 
• Öğrencilerin her birinin aynı sınıfta olmalarına karşın karşılaşacakları sistemden kolayca ayarlanan soru ve cevaplar farklı olacağından kopya çekme ihtimali sıfıra inecektir.

İlgili Maddeler:

Tanımlar

MADDE 4-(1) Bu Yönetmelikte geçen;

r) Ölçme araçları: Öğrencilerin bilgi, beceri ve kazanımlarının ölçülmesinde başvurulacak yazılı ve uygulamalı sınavlar, performans çalışması ve projeyi,

s) (Değ: 13/09/2014-29118 RG)Performans çalışması: Ders programında öngörülen eleştirel düşünme, problem çözme, okuduğunu anlama, yaratıcılığını kullanma ve araştırma sonucu elde edilen kazanımların yazılı, sözlü ve/veya uygulamalı olarak paylaşılmasına yönelik ders öğretmeninin gözetiminde yapılan bireysel veya grup çalışmasını,

ş) Proje:Öğrencilerin istekleri doğrultusunda belirlenen bir konuda inceleme, araştırma ve yorum yapma; yeni bilgilere ulaşma, özgün düşünce üretme ve çıkarımlar sonucunda bir ürün ortaya koymak amacıyla ders öğretmeni rehberliğinde bireysel veya grup hâlinde yaptıkları çalışmayı,

t)     Sınav analizi: Sınav sonuçlarının soru, şube ve sınıf bazında ayrıntılı olarak değerlendirilmesi,

 Ölçme ve değerlendirmenin genel esasları

MADDE 43-(1) Öğrenci başarısının ölçme ve değerlendirilmesinde aşağıdaki esaslar gözetilir.

a) Ders yılı, ölçme ve değerlendirme bakımından birbirini tamamlayan iki dönemden oluşur.

b)Öğrencilerin başarısı; öğretim programı öğrenme kazanımları esas alınarak dersin özelliğine göre yazılı sınavlar, uygulamalı sınavlar, performans çalışmaları ve projeler ile işletmelerde beceri eğitiminde alınan puanlara göre tespit edilir.

c)Sınav soruları, öğretim programlarında belirtilen genel ve özel amaçlarıyla öğrenme kazanımları esas alınarak hazırlanır.

ç)Öğretmen, ölçme ve değerlendirme yöntem ve araçlarıyla öğrencinin programlarda amaçlanan bilgi ve becerileri kazanıp kazanmadığını sürekli izler ve değerlendirir.

d)Öğrencilerin durumunu belirlemeye yönelik faaliyetler, ders ve etkinliklere katılım ile performans çalışmalarından oluşur.

e)Öğrencilerin başarısının belirlenmesinde, eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, sorgulama, problem çözme ve benzeri becerileri ölçen araç ve yöntemlere önem verilir.

f) Öğrencilerin başarısının ölçülmesinde, geçerlilik, güvenirlilik ve kullanışlılık özellikleri açısından uygun ölçme araçları kullanılır. Ölçme aracının özelliğine göre cevap anahtarı, dereceli puanlama anahtarı ya da kontrol listeleri hazırlanır ve kullanılır.

g) Kaynaştırma yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme değerlendirmede Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) esas alınır.

 Yazılı ve uygulamalı sınavlar

MADDE 45-(1) Derslerin özelliğine göre bir dönemde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavlarla ilgili olarak aşağıdaki esaslara uyulur.

a) (Değ: 1/7/2015-29403 RG) Haftalık ders saati sayısına bakılmaksızın her dersten en az iki yazılı sınav yapılır.Sınav sayısı ve tarihleri her dönem başında zümre başkanları kurulunca belirlenir ve okul müdürünün onayından sonra e-Okul sistemi üzerinden ilan edilir. Sınavlarla ilgili gerekli tedbirler okul müdürlüğünce alınır. Öğrenciler her dersten en az iki yazılı sınava katılmak zorundadırlar.

 b)   (Değ: 1/7/2015-29403 RG) Öğretmenin/öğretmenlerin ortak değerlendirme yapabilmelerine imkân vermek üzere birden fazla şubede okutulan tüm dersler ile güzel sanatlar ve spor liselerinde bireysel veya grup olarak okutulanderslerin yazılı ve uygulamalı sınavları ortak yapılır ve ortak değerlendirilir.Sorular ve cevap anahtarları zümre öğretmenlerince birlikte hazırlanır ve sınav sonunda ilan edilir. Bu sınavların şube ve sınıflar bazında sınav analizleri yapılır. Konu ve kazanım eksikliği görülen öğrencilerin durumları, ders ve zümre öğretmenleri tarafından yeniden değerlendirilir. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından işletmelerde mesleki eğitime öğrenci gönderilen sınıflarda ortak sınav yapılmaz.

c)Gerektiğinde ilçe, il ve ülke genelinde ortak sınavlar yapılabilir. Bu sınavların uygulanmasına ilişkin iş ve işlemler millî eğitim müdürlükleri veya Bakanlıkça yürütülür. ç) Zorunlu hâller dışında yazılı sınav süresi bir ders saatini aşamaz.

d) Soruların, bir önceki sınavdan sonra işlenen konulara ağırlık verilmek suretiyle geriye doğru azalan bir oranda tüm konuları kapsaması esastır.

e) Sınavlardan önce sorularla birlikte cevap anahtarları da soru tiplerine göre ayrıntılı olarak hazırlanır ve sınav kâğıtlarıyla birlikte saklanır. Cevap anahtarında her soruya verilecek puan, ayrıntılı olarak belirtilir.

f)(Değ: 13/09/2014-29118 RG) Uygulamalı nitelikteki derslerin sınavları, her dönemde iki defadan az olmamak üzere ve dersin özelliğine göre yazılı ve uygulamalı olarak veya bunlardan yalnızca biriyle yapılabilir.Sınavların şekli, sayısı ve uygulamalı sınavların süresiyle hangi derslerde uygulamalı sınav yapılacağı zümre öğretmenler kurulunda belirlenir, okul müdürünün onayına bağlı olarak uygulanır.

g)     Bir sınıfta bir günde yapılacak yazılı ve uygulamalı sınavların sayısının ikiyi geçmemesi esastır. Ancak zorunlu hâllerde fazladan bir sınav daha yapılabilir.

ğ) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireyselleştirilmiş Eğitim Programında (BEP) yer alan amaçlar esas alınır.

h)   (Değ: 13/09/2014-29118 RG) Dil derslerinin sınavları dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini ölçmek için yazılı ve uygulamalı olarak yapılır.

(2) Yazılı sınavların klasik/yoruma dayalı olarak yapılması esastır. Ancak her dönemde her dersin sınavlarından biri test usulüyle de yapılabilir.

Performans çalışması, proje ve diğer çalışmalar

MADDE 50-(1) Öğrenciler okulların özelliklerine göre yazılı sınavların dışında projeve performans çalışması ile topluma hizmet etkinliklerine yönelik seminer, konferans ve benzeri çalışmalar yaparlar.Öğrenciler, her dönemde tüm derslerden en az bir performans  çalışması, her ders yılında en az bir dersten proje hazırlama görevini yerine getirirler.

(2)Öğrencilerin ders yılı içinde ulusal ve uluslararası yarışmalarda elde ettikleri başarılar, ilgili dersin proje veya performans çalışması olarak tam puanla değerlendirilir.

(3)Öğrencilerin hangi dersten/derslerden proje hazırlayacakları sınıf rehber öğretmenleri tarafından okul yönetimine bildirilir.

(4)Proje ve seminer çalışmalarında öğrencilerin laboratuvar, bilgisayar, internet, kitaplık, spor salonu ve konferans salonu gibi imkânlardan etkili ve verimli şekilde yararlanmaları için okul yönetimi tarafından gerekli tedbirler alınır.

(5)İşbirliği çerçevesinde, ilgili makamlardan izin ve onay alınmak şartıyla okulun amaçlarına uygun konferans ve seminerler düzenlenebilir.

(6)Topluma hizmet etkinliklerine önem verilir. Öğrencilerin bu etkinliklere katılmalarını teşvik etmek amacıyla okul yönetimince gerekli tedbirler alınır.

(7)Proje ve performans çalışması puanla değerlendirilir. Topluma hizmet etkinlikleri ve diğer çalışmalar puanla değerlendirilmez; ancak öğrencilerin mezuniyetlerinde belgelendirilir.

(8)(Değ: 13/09/2014-29118 RG)Her dönemde tüm derslerden iki performans puanı verilir. Bunlardan birisi birinci fıkra kapsamında yapılan performans çalışmasına, diğeri ise öğrencinin derse hazırlık, devam, aktif katılım ve örnek davranışlarına göre verilir.Zümre kararıyla performans çalışmasına dayalı olarak bir performans puanı daha verilebilir.